“Phenomenal Learning” รวมงานสื่อนวัตกรรมการเรียนรู้แห่งอนาคตแบบฟินแลนด์

ตั้งแต่ทศวรรษ 2000 แวดวงการศึกษาทั่วโลกหันมาจับตาฟินแลนด์ในฐานะประเทศที่มีระบบการศึกษาดีที่สุดในโลก จากผลงานแชมป์คะแนนสอบ PISA ต่อเนื่องหลายปี

กว่า 20 ปีต่อมา ฟินแลนด์ยกเครื่องการศึกษาครั้งใหญ่อีกครั้ง ออกแบบหลักสูตรแห่งอนาคตเพื่อรับมือโจทย์ท้าทายในโลกดิจิทัลยุค AI และ IoT ด้วยการเรียนรู้เชิงรุกผ่านการสร้างความรู้ (knowledge creation) ที่การ “รู้ได้อย่างไร” สำคัญกว่า “รู้อะไร”

กิร์สติ โลนกา ศาสตราจารย์ด้านจิตวิทยาการศึกษาแห่งมหาวิทยาลัยเฮลซิงกิ พาเราไปทำความรู้จักกับหลักสูตรการศึกษาใหม่ล่าสุดจากฟินแลนด์ ที่จะสร้าง “สมรรถนะแห่งศตวรรษที่ 21” เพื่อให้เด็กๆ ฉลาดรู้เต็มศักยภาพ และเติบโตเองได้อย่างมีสุขในโลกโลกาภิวัตน์ใบใหม่ พร้อมนวัตกรรมการสอนแนวใหม่ “การเรียนรู้ผ่านปรากฏการณ์” (Phenomenal-based Learning) ที่สลายเส้นแบ่งระหว่างห้องเรียนและโลกจริง บูรณาการความรู้หลากหลายสาขาวิชา และขยายพื้นที่การเรียนรู้ให้ทั้งกว้างและลึกยิ่งกว่าเดิม

หากคุณต้องการทำความรู้จักกับ Phenomenal Learning: นวัตกรรมการเรียนรู้แห่งอนาคตจากฟินแลนด์ นี่คือบทความรวมเนื้อหาที่คุณกำลังตามหาอยู่แน่นอน

อ่าน “Phenomenal Learning: นวัตกรรมการเรียนรู้แห่งอนาคตแบบฟินแลนด์”

เมื่อพูดถึง “การศึกษาแบบฟินแลนด์” หลายคนคงนึกถึงการลดเวลาเรียนต่อวันในโรงเรียน การเรียนรู้จากการเล่น การยกเลิกการสอบประเมินผลและการบ้าน หรือคะแนน PISA  โดยเฉลี่ยที่สูงกว่าเด็กจากประเทศพัฒนาแล้วในกลุ่ม OECD ฟินแลนด์กลายเป็นประเทศขึ้นชื่อเรื่องการศึกษามานับตั้งแต่ทศวรรษ 2000 และทำให้ทั่วทั้งโลกต้องจับตามอง ด้วยแนวคิดด้านการเรียนรู้ที่ล้ำสมัย และปรากฏว่าทรงประสิทธิภาพอย่างยิ่ง

Phenomenal Learning: นวัตกรรมการเรียนรู้แห่งอนาคตแบบฟินแลนด์ พาเราเดินทางผ่านช่วงเวลาประวัติศาสตร์ของประเทศเล็กๆ ที่เคี่ยวกรำทั้งศึกสงครามและความยากจน แต่กลับมาผงาดเป็นประเทศอันอุดมสมบูรณ์และสงบสุขได้ภายในช่วงเวลา 50 ปี ด้วยเพราะตระหนักว่า การศึกษาคือการลงทุนที่คุ้มค่าและดีที่สุด การให้การศึกษาอย่างเท่าเทียมถือเป็นกุญแจสู่สังคมที่ผลิดอกออกผล

Brief: Workshop “Phenomenal Learning: นวัตกรรมการเรียนรู้แห่งอนาคตแบบฟินแลนด์”

ชวนมาทำความรู้จักกับ “สมรรถนะแห่งศตวรรษที่ 21” ทั้งเจ็ดประการ ที่จะเป็นหมุดหมายในการเรียนรู้และเป็นเครื่องมือการใช้ชีวิตสำหรับเด็กๆ ในยุคดิจิทัล รวมทั้ง “การเรียนรู้ผ่านปรากฏการณ์” (Phenomenon-based Learning) นวัตกรรมการเรียนรู้ล่าสุดจากฟินแลนด์ที่เชื่อมโลกความจริงเข้ากับห้องเรียน และเปิดพื้นที่การเรียนรู้ให้กว้างและลึกยิ่งกว่าที่เคย

ในกิจกรรมเวิร์กช็อป “Phenomenal Learning: นวัตกรรมการเรียนรู้แห่งอนาคตแบบฟินแลนด์” ทำความเข้าใจและลงมือทดลองใช้ “การเรียนรู้ผ่านปรากฏการณ์” ไปกับ เกตุ – พิชญ์วดี กิตติปัญญางาม ผู้ร่วมก่อตั้งโรงเรียนเสริมทักษะเชิงสร้างสรรค์อาร์คกิแห่งประเทศไทย (Arkki Thailand) ที่ได้รับการรับรองจากกระทรวงศึกษาฟินแลนด์ เพื่อเตรียมความพร้อมเด็กและเยาวชนสำหรับโลกอนาคต

Highlight: Workshop “Phenomenal Learning: นวัตกรรมการเรียนรู้แห่งอนาคตแบบฟินแลนด์”

ทำความเข้าใจและลงมือทดลองใช้ “การเรียนรู้ผ่านปรากฏการณ์” เพื่อนำไปประยุกต์ปฏิบัติจริงในห้องเรียนและบริบทไทยได้อย่างมีประสิทธิภาพผ่านกิจกรรม workshop “Phenomenal Learning: นวัตกรรมการเรียนรู้แห่งอนาคตแบบฟินแลนด์” นำกิจกรรมโดย สถาบัน Arkki สถาบันการศึกษาเชิงสร้างสรรค์ที่ได้รับการรับรองจากกระทรวงศึกษาฟินแลนด์ เพื่อเตรียมความพร้อมเด็กและเยาวชนสำหรับโลกอนาคต

vdo: ‘ผศ.ดร.พิชญ์วดี กิตติปัญญางาม’ Phenomenal-based Learning รูปแบบการเรียนรู้แห่งอนาคตที่เริ่มได้จากปัจจุบัน

พูดคุยกับ ผศ.ดร.พิชญ์วดี กิตติปัญญงาม ผู้ร่วมก่อตั้งและผู้บริหาร Arkki Thailand เกี่ยวกับ Phenomenal-based Learning รูปแบบการเรียนรู้แห่งอนาคตที่เริ่มได้จากปัจจุบัน

ผู้ติดตามความเคลื่อนไหวในวงการศึกษาย่อมเคยได้ยินถึงประสิทธิภาพของระบบการศึกษา “ฟินแลนด์” ด้วยอันดับสูงลิ่วในโปรแกรมประเมินสมรรถนะนักเรียนมาตรฐานสากลหรือ PISA และความพยายามถอดบทเรียนจากดินแดนหมื่นทะเลสาบของนักการศึกษา เพื่อยกระดับการจัดการเรียนรู้ในนานาประเทศ ผลลัพธ์หนึ่งของความพยายามดังกล่าว คือ Phenomenal Learning: นวัตกรรมการเรียนรู้แห่งอนาคตแบบฟินแลนด์ หนังสือที่อธิบายการจัดการเรียนรู้ผ่านปรากฏการณ์ (Phenomenon-based Learning – PhBL) ในฟินแลนด์ เพื่อสร้างทักษะและสมรรถนะแห่งศตวรรษที่ 21 หรือศตวรรษแห่งข้อมูลและความหลากหลายทางวัฒนธรรมซึ่งการแลกเปลี่ยนเรียนรู้เริ่มต้นที่ปลายนิ้วมือของเด็กทุกคน

เพื่อเร่งกระบวนการ “ตกผลึก” ต่อยอดองค์ความรู้จากหนังสือเล่มนี้ สำนักพิมพ์ bookscape ร่วมกับกองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา (กสศ.) ได้จัดเสวนาสาธารณะเมื่อวันที่ 7 พฤศจิกายน 2563 โดยมุ่งสนับสนุนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ระหว่างบุคลากรทางการศึกษา ไม่ว่าจะเป็นนักเรียน ครู ผู้แทนจากหน่วยงานภาครัฐและเอกชน เพื่อเผยแพร่ข้อมูลและนวัตกรรมอันเป็นประโยชน์ต่อการจัดการศึกษา และลดความเหลื่อมล้ำทางการศึกษาในไทยต่อไป

quote: Phenomenal Learning: นวัตกรรมการเรียนรู้แห่งอนาคตแบบฟินแลนด์

รวบรวมประโยคประทับใจจากเสวนาสาธารณะ “Phenomenal Learning: นวัตกรรมการเรียนรู้แห่งอนาคตแบบฟินแลนด์” โดยมุ่งสนับสนุนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ระหว่างบุคลากรทางการศึกษา ไม่ว่าจะเป็นนักเรียน ครู ผู้แทนจากหน่วยงานภาครัฐและเอกชน เพื่อเผยแพร่ข้อมูลและนวัตกรรมอันเป็นประโยชน์ต่อการจัดการศึกษา และลดความเหลื่อมล้ำทางการศึกษาในไทย

vdo: Phenomenal Learning: นวัตกรรมการเรียนรู้แห่งอนาคตแบบฟินแลนด์

ชวนวิทยากรจากวงเสวนาสาธารณะ “Phenomenal Learning: นวัตกรรมการเรียนรู้แห่งอนาคตแบบฟินแลนด์” พูดคุยต่อยอดแนวคิดการศึกษาจากฟินแลนด์สู่ไทย พร้อมทำความเข้าใจการนำแนวทาง “สมรรถนะแห่งศตวรรษที่ 21” รวมถึง “การเรียนรู้ผ่านปรากฏการณ์” มาปรับใช้ในห้องเรียนและครอบครัวไทยอย่างสร้างสรรค์ เพื่อสร้างเยาวชนแห่งอนาคตและระบบการศึกษาที่ทั้งเท่าเทียมและเท่าทัน

เมื่อโลกก้าวเข้าสู่ศตวรรษที่ 21 พร้อมความท้าทายใหม่ๆ ฟินแลนด์ ประเทศเล็กๆ ที่โดดเด่นเรื่องการศึกษา ขานรับกระแสแห่งความเปลี่ยนแปลงนี้ด้วยแนวคิดด้านการศึกษาที่ร้อยเรียงมาเป็นหลักสูตรการศึกษาฉบับใหม่
หลักสูตรการศึกษาฉบับใหม่ของฟินแลนด์เน้นทักษะความเป็นมนุษย์ ไม่ว่าจะเป็นทักษะการดูแลและควบคุมตนเอง ทักษะทางสังคม หรือทักษะการสื่อสาร ทักษะเหล่านี้จะช่วยให้เยาวชนเอาตัวรอดและสร้างคุณค่าในตัวเองได้ท่ามกลางกระแสเทคโนโลยีและดิจิทัลที่เข้ามาแทรกแซงชีวิตประจำวันและชีวิตการทำงานของคนเรามากขึ้นทุกที

ชวนมาทำความรู้จักกับสมรรถนะแห่งศตวรรษที่ 21 ทั้งเจ็ดประการซึ่งเป็นเป้าหมายการเรียนรู้ที่สำคัญในหลักสูตรการศึกษาใหม่ของฟินแลนด์ เพื่อปลูกฝังและส่งเสริมทักษะความเป็นมนุษย์ของเยาวชนแห่งอนาคต

Phenomenal Learning from Finland – สมรรถนะที่ 1 การคิดและการเรียนรู้ที่จะเรียนรู้

สมรรถนะที่ 1 คือสมรรถนะการคิดและการเรียนรู้ที่จะเรียนรู้ เน้นย้ำทักษะการคิดและการเรียนรู้ อันเป็นพื้นฐานสำคัญของทุกสมรรถนะที่จะกล่าวถึงในตอนต่อไป

Positive CV : ปลูกฝัง ‘การคิดและการเรียนรู้ที่จะเรียนรู้’ ด้วยประวัติย่อเชิงบวก

Positive CV หรือประวัติย่อเชิงบวก เป็นหนึ่งในเครื่องมือการเรียนรู้ด้วยจิตวิทยาเชิงบวก ซึ่งจะสนับสนุนให้นักเรียนได้พัฒนาสมรรถนะ ‘การคิดและการเรียนรู้ที่จะเรียนรู้’ และสร้างมุมมองเชิงบวกต่อตนเองและผู้อื่น

Phenomenal Learning from Finland – สมรรถนะที่ 2 สมรรถนะทางวัฒนธรรม ปฏิสัมพันธ์ และการแสดงตัวตน

สมรรถนะที่ 2 คือสมรรถนะทางวัฒนธรรม ปฏิสัมพันธ์ และการแสดงตัวตน มุ่งให้นักเรียนได้เรียนรู้ทักษะทางสังคมและอารมณ์ อันเป็นทักษะความเป็นมนุษย์ที่จะผลักดันให้พวกเขาประสบความสำเร็จในโลกที่ถูกแทรกแซงด้วยเทคโนโลยี

Phenomenal Learning from Finland – สมรรถนะที่ 3 การดูแลตนเองและการจัดการชีวิตประจำวัน

สมรรถนะที่ 3 คือการดูแลตนเองและการจัดการชีวิตประจำวัน ปลูกฝังให้เด็กๆ รู้จักรับผิดชอบการใช้ชีวิตประจำวัน สุขภาวะ และความปลอดภัยของทั้งตนเองและคนรอบข้าง เพื่อสร้างสังคมที่ทำหน้าที่ได้ดีและมั่นคง

Phenomenal Learning from Finland – สมรรถนะที่ 4 ทักษะการสื่อสารรอบด้าน

สมรรถนะที่ 4 คือทักษะการสื่อสารรอบด้านคือความพยายามในตอบรับโลกยุคใหม่ที่ท่วมท้นด้วยสื่อหลากหลายและสารมากมาย เป็นสมรรถนะสำคัญที่จะช่วยให้เยาวชนเสพและใช้สื่ออย่างรู้เท่าทัน

เสียงกระซิบจากภูติ : สร้าง ‘ทักษะการสื่อสารรอบด้าน’ ด้วยบัตรกิจกรรมจากฟินแลนด์

Whisper of the Spirit (เสียงกระซิบของภูต) เป็นบัตรกิจกรรมจากฟินแลนด์ที่มุ่งเน้นสร้างทักษะการสื่อสารรอบด้าน อันเป็นสมรรถนะสำคัญในศตวรรษที่ 21 ให้นักเรียน ผ่านเรื่องราวใกล้ตัวอย่างตำนานเกี่ยวกับภูติในธรรมชาติ

Phenomenal Learning from Finland – สมรรถนะที่ 5 ทักษะด้านเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร (ICT)

เมื่อเทคโนโลยีรายล้อมรอบตัวและแทรกซึมอยู่ในชีวิตประจำวันของเราทุกคน สมรรถนะอีกประการที่เยาวชนต้องเรียนรู้คือทักษะด้านเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร เพื่อที่จะค้นคว้าและสร้างข้อมูลต่างๆ ในโลกออนไลน์อย่างปลอดภัยและรับผิดชอบ

Phenomenal Learning from Finland – สมรรถนะที่ 6 ทักษะชีวิตการทำงานและทักษะผู้ประกอบการ

การงานอาชีพคือด่านสำคัญที่รอเยาวชนอยู่ในอนาคต โดยเฉพาะเมื่อโลกยุคใหม่เอื้อให้หลายคนเป็นผู้ประกอบการเองได้ พวกเขาต้องเรียนรู้ทั้งทักษะและทัศนคติที่เหมาะสมเพื่อจะก้าวสู่โลกการทำงานอย่างพร้อมและมั่นคง

Phenomenal Learning from Finland – สมรรถนะที่ 7 การมีส่วนร่วม การมีบทบาทผลักดัน และการสร้างอนาคตที่ยั่งยืน

สังคมประชาธิปไตยต้องการสมาชิกที่มีบทบาทและส่วนร่วมอย่างเต็มที่ในสังคม เด็กๆ ควรได้เรียนรู้อำนาจในตนเองและบทบาทในฐานะเมืองคนหนึ่ง โรงเรียนส่งเสริมสมรรถนะนี้ได้ด้วยการสอดแทรกกิจกรรมและบทเรียนต่างๆ ตั้งแต่พวกเขายังเยาว์วัย

‘Phenomenal Learning’ จากฟินแลนด์ถึงไทย ปลดล็อกกฎและกรอบ เปิดประตูสู่การเรียนรู้ผ่านปรากฏการณ์

สนทนากับครูจุ๊ย กุลธิดา รุ่งเรืองเกียรติ ประธานกรรมการบริหารโรงเรียนต้นกล้า เพื่อชวนมองมายังบ้านเราว่าท่ามกลางกระแสเรียกร้องการเปลี่ยนแปลงอย่างทุกวันนี้ ปัญหาของการศึกษาไทยคืออะไร เด็กๆ เข้าถึงการศึกษาขั้นพื้นฐานได้อย่างเท่าเทียมหรือยัง ต้องปลดล็อกตรงไหนจึงจะปลดปล่อยศักยภาพของนักเรียน คุณครู และผู้บริหาร รวมถึงห้องเรียนไทยควรสอนอะไรในศตวรรษแสนท้าทายที่เราต่างเผชิญ

อ่านรายละเอียดหนังสือและรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่นี่

Phenomenal Learning: นวัตกรรมการเรียนรู้แห่งอนาคตแบบฟินแลนด์
Kirsti Lonka เขียน
สุนันทา วรรณสินธ์ เบล และ พยุงศักดิ์ แก่นจันทร์ แปล