ภาพ: เพชรลัดดา แก้วจีน
ชุดความคิดส่งเสริมศักยภาพมีความสำคัญยิ่งทั้งสำหรับนักเรียนและครู เพราะช่วยให้ทุกคนเรียนรู้และเติบโตจากความผิดพลาด ความผิดพลาดไม่ใช่สิ่งเลวร้าย หากคือบทเรียนที่ช่วยให้คนที่ผ่านมันมาได้เก่งและแกร่งยิ่งขึ้น
ข้อควรจำคือ ชุดความคิดส่งเสริมศักยภาพช่วยขยายชุดความคิดแบบเติบโต (growth mindset) ให้กว้างขึ้น คุณจึงเป็นอีกแรงผลักดันให้นักเรียนเติบโตและพัฒนาเพื่อก้าวสู่ความสำเร็จได้เสมอ
บ่อยครั้งชุดความคิดที่เราบอกตัวเองว่าทำไมจึงล้มเหลวนี่เองที่ปั้นแต่งอนาคตของเรา คำถามที่ต้องถามตัวเองคือ “ฉันจะตอบสนองต่อความล้มเหลวอย่างไร ฉันจะเรียนรู้และเติบโตขึ้นจากความผิดพลาด ความผิดพลาดคือผลสะท้อนที่ช่วยให้ฉันเก่งขึ้น” ชุดความคิดส่งเสริมศักยภาพช่วยขยายชุดความคิดแบบเติบโตให้กว้างขึ้นอีกด้วย
มายาคติ
“เด็กบางคนเข้าใจที่สอน บางคนก็ไม่ ถ้านักเรียนพร้อม พวกเขาจะเรียนรู้ได้ แต่ถ้าไม่เรียนรู้ตอนนี้ พวกเขาจะไม่มีวันเข้าใจ”
แนวคิดหลักของชุดความคิดส่งเสริมศักยภาพของนักเรียน
“ฉันรู้ว่าสมองเปลี่ยนแปลงได้ ฉันเติบโตและเปลี่ยนแปลงตัวเองได้เป็นอันดับแรก จากนั้นจึงสร้างทักษะการรู้คิดอันแข็งแกร่งให้นักเรียน”
ตัวอย่างกิจกรรมเพื่อส่งเสริมศักยภาพนักเรียน
- จัดการภาระทางปัญญา
>> เครื่องมือลดปัญหาภาระทางปัญญา
– จัดข้อมูลเป็นกลุ่มๆ
– เว้นระยะระหว่างเนื้อหา
– ยืดเวลาสอนเนื้อหา
– สอนเนื้อหาที่เกี่ยวโยงแบบเว้นช่วง
>> เครื่องมือเรียกข้อมูลจากความจำ
2 กลยุทธ์แบบอวัจนภาษา
- การใช้แผนภาพ
- การแสดงท่าทางสื่อเนื้อหา
- เสริมสร้างทักษะการคิด
>> 7 ขั้นตอนเพื่อพัฒนาทักษะการใช้เหตุผล
- ระบุปัญหาที่แท้จริง
- ทำรายการอคติส่วนตัวและวิธีการเอาชนะอคติเหล่านั้น
- คิดหาหนทางแก้ไขที่เป็นไปได้ 2-5 ทาง
- ประเมินและเลือกทางแก้ไข
- นำหนทางแก้ไขมาใช้
- วิเคราะห์ผลลัพธ์และลองทางอื่นหากจำเป็น
- สรุปสิ่งที่เรียนรู้
- เพิ่มพูนทักษะการเรียนและคลังคำ
>> 5 ขั้นตอนเพิ่มคลังคำอย่างได้ผล
- การสาธิต ครูยกตัวอย่างศัพท์ใหม่ๆ
- ใช้วัจนภาษา นักเรียนอธิบายศัพท์ด้วยคำของตัวเอง
- ใช้อวัจนภาษา เช่น ภาพ สัญลักษณ์ หรือกราฟิก
- มีส่วนร่วม ทำกิจกรรมหรือเล่นเกมเพิ่มพูนคลังคำ
- ให้นักเรียนสอนกันเอง มีช่วงให้แลกเปลี่ยนกัน
คุณวัดความแข็งแกร่งของชุดความคิดส่งเสริมศักยภาพไม่เพียงในสิ่งที่พูดกับนักเรียนเท่านั้น แต่รวมถึงสิ่งที่สอนพวกเขาด้วย เมื่อพูดว่า “ฉันยังเสริมสร้างศักยภาพด้านใดได้อีก” ก็ได้เวลาคิดหาเป้าหมายสูงขึ้นที่นักเรียนจะต้องทำให้สำเร็จในเทอมนี้กันแล้ว
อ่านสรุปความพร้อมงานวิจัยอ้างอิงและตัวอย่างกิจกรรมเพิ่มเติมได้ที่นี่
สอนเปลี่ยนชีวิต: 7 ชุดความคิดพลิกห้องเรียนเพื่อเด็กทุกคน
Eric Jensen เขียน
ฐานันดร วงศ์กิตติธร, ลลิตา ผลผลา แปล
448 หน้า
อ่านตัวอย่างหนังสือและรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่นี่
