บ.ก.โอ๊ต ศรัชญ์ศรณ์ ศรประสิทธิ์
วันหนึ่งที่เมืองลีดส์ นักศึกษาวัย 22 เดินออกจากห้องสมุดประจำเมืองกลับไปที่รถของเธอ เมื่อขึ้นนั่งที่เบาะคนขับ เสียงฝีเท้าหนักและเร็วรัวดังขึ้นเรื่อยๆ เป็นสัญญาณว่าเขาใกล้ถึงตัวเธอเต็มที่ แต่ยังไม่ทันได้โต้ตอบ มีดก็จี้คอเธอผ่านกระจกที่เปิดอยู่แล้ว
เธอถูกมัดเท้า มัดมือไพล่หลัง และหยอดกาวเพื่อปิดเปลือกตา ด้วยการกระทำของมัน เธอแน่ใจว่ามันตั้งใจจะข่มขืนเธอ.
ฉันอ่านบทนี้เร็วมาก นิ้วที่แตะทัชแพดเลื่อนบรรทัดต่อบรรทัด ทุกตัวอักษรทำใจเต้นรัว ลุ้นกับชะตากรรมของเหยื่อ เอาใจช่วยประหนึ่งเธอจะรับกำลังใจจากฉันได้จริงๆ
เธอรอดฉิวเฉียดโดยใช้แรงกายและพลังใจเฮือกสุดท้ายถีบเขาเต็มแรงและวิ่งหนีออกมา เธอไม่รู้ว่าตัวเองอยู่ที่ไหนจึงทำได้แค่เดินเตร็ดเตร่ไปเรื่อย เคราะห์ดีที่เจอชาวบ้านและได้รับความช่วยเหลือ – ฉันโล่งอก เธอรอด
ปรากฏว่านี่เป็นอาชญากรรมต่อเนื่อง ตำรวจเจองานช้างแล้ว การแกะรอยมันไม่ใช่เรื่องง่ายเลย เพราะเมื่อสืบสวนไปเรื่อยๆ อาชญากรรมต่อเนื่องนี้กินพื้นที่รวมกันแล้วถึง 7,046 ตารางกิโลเมตร และผู้ต้องสงสัยมากถึง 33,628 คน
แล้วอดีตตำรวจชาวแคนาดา คิม รอสส์โม (Kim Rossmo) ก็เข้ามาช่วยพร้อมกับอัลกอริธึมที่เขาพัฒนาขึ้นใหม่ – นี่มันซีรีส์สืบสวนสอบสวนชัดๆ
รอสส์โมเมินหลักฐานทั้งหมด ไม่ว่าจะตัวอย่างสารคัดหลั่ง เลือด เส้นผม ภาพสเกตช์ และหลักฐานประเภทอื่นๆ แล้วมุ่งความสนใจไปที่เดียว นั่นคือ “ภูมิศาสตร์” – เอาละ ใกล้ถึงจุดไคลแม็กซ์ของซีรีส์แล้วสินะ
ไม่มีอาชญากรรมใดสมบูรณ์แบบ อาชญากรทิ้งร่องรอยไว้เสมอ และแม้รอสส์โมจะเมินหลักฐานที่ว่ามาข้างต้น แต่มีอีกร่องรอยที่มันทิ้งไว้โดยไม่รู้ตัว นั่นคือ “รูปแบบ” ที่ซ่อนอยู่ในลักษณะทางภูมิศาสตร์ของอาชญากรรมโดยไม่ตั้งใจ – ฉันรู้สึกตาสว่าง เหมือนมีใครเปิดไฟในหัว เริ่มปะติดปะต่อเรื่องราว เรื่องนี้ต้องเกี่ยวกับที่อยู่อาศัยของอาชญากรแน่ๆ ฉันเปิดแท็บกูเกิลแมปดูแผนที่เกาะอังกฤษ พยายามคาดเดาว่าอาชญากรอาศัยอยู่เมืองไหน
หนังสือเล่มนี้ไม่เพียงให้พาไปรู้จักเรื่องเชิงเทคนิคของอัลกอริธึม แต่จุดเด่นคือชวนคิดชวนออกแบบอนาคต และยังมีกรณีศึกษาตื่นตาและตัวอย่างเหตุการณ์น่าสะเทือนใจ ที่ชี้ให้เห็นความสัมพันธ์ระหว่าง “มนุษย์-โลก-เอไอ” ไม่ว่าจะเป็นวิศวกรที่เชื่อตัวเองมากไปจนนำมาซึ่งเหตุสลดอย่างยิ่ง หรือเจ้าหน้าที่ทหารที่คิดว่าเอไอผิดพลาดจึงตัดสินใจเชื่อตัวเอง ผลคือเขาคิดถูก โลกอาจต้องเข้าสู่สงครามนิวเคลียร์หากเขาเชื่ออัลกอริธึม
ฮันนาห์ ฟราย ผู้เขียนของเรา มีความเชี่ยวชาญด้านคณิตศาสตร์ระดับศาสตราจารย์ พร้อมกันนั้นก็เป็นนักสื่อสารวิทยาศาสตร์ที่เล่าเรื่องโคตรสนุก เธอนำพาประเด็นทางเทคโนโลยีสุดล้ำอย่างเอไอ การเรียนรู้เชิงลึก หรืออัลกอริธึม มาปะทะกับคำถามเชิงสังคมที่ตอบยากแสนยากและท้าทายความเป็นมนุษย์สุดๆ
ส่วนอาชญากรในคดีข้างต้น โปรดอ่านต่อได้ใน Hello World
Hello World
Hannah Fry เขียน
ทีปกร วุฒิพิทยามงคล แปล
